Praca sezonowa w sektorze rolniczym i ogrodniczym

Praca sezonowa to praca tymczasowa w tzw. sektorach zielonych czyli w ogodnictwie i rolnictwie. Jest to zatrudnienie mające na celu wykonywanie prac, których występowanie ma charakter okresowy, związany bezpośrednio z właściwościami pór roku. Praca sezonowa ma zastosowanie w okresach wzmożonej działalności przedsiębiorstw rolniczych i ogrodniczych, np. w okresie zbiorów.

Dozwolony okres pracy sezonowej

Każdy pracownik może przepracować maksymalnie 65 dni w roku w systemie pracy sezonowej. Wyjątek stanowi zatrudnienie przy zbiorach cykorii, które może trwać maksymalnie 100 dni w roku, oraz zatrudnienie przy pracach rolnych, które może trwać maksymalnie 30 dni w roku. Pracownik może być zatrudniany u różnych pracodawców i może łączyć zlecenia.

Przykład: pracownik, ktory przepracował 65 dni przy uprawie pomidorów (u jednego lub u kilku pracodawców) może jeszcze przepracować maksymalnie 35 dni przy zbiorach cykorii.

Uwaga: pracownik, który w bieżącym kwartale lub w ciągu dwóch poprzednich kwartałów pracował w sektorze rolniczym lub ogrodniczym na zasadzie pracy studenckiej lub jako pracownik zatrudniony na umowę o pracę, nie może być zatrudniony jako pracownik sezonowy.

Minimalne stawki godzinowe oraz ustawowy czas pracy

Pracownik sezonowy może pracować maksymalnie 11 godzin dziennie i maksymalnie 50 godzin tygodniowo.

Stawki godzinowe za pracę sezonową różnią się w zależności od sektora. Stawki obowiązujące od 1 stycznia 2014 r.:

Odzież robocza

Pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikowi odzież roboczą oraz jej konserwację. W przypadku gdy pracownik sam czyści swoją odzież roboczą, otrzymuje od pracodawcy zwrot kosztów czyszczenia.

Zwrot kosztów dojazdów do pracy

Pracownik sezonowy ma prawo do zwrotu kosztów za dojazdy do pracy:

▪ 100% zwrotu kosztów za dojazdy środkami transportu publicznego,

▪ 0,22 euro/km za dojazdy rowerem

▪ 65% ceny biletu na pociąg na daną odległość (minimum 5 km w jedną stronę) w przypadku dojazdów własnym środkiem lokomocji.

Ubezpieczenie społeczne

Za pracowników sezonowych odprowadzane są zryczałtowane składki na ubezpieczenie społeczne. W związku z tym pracownicy sezonowi mają ograniczony dostęp do niektórych świadczeń społecznych. Oznacza to, że nie mają np. prawa  do płatnego urlopu i do ekwiwalentu urlopowego, do zasiłku chorobowego, do zasiłku rodzinnego. Składki na ubezpieczenie społeczne odprowadza pracodawca.

Premia roczna i premia związkowa

Od 2010 r. pracownicy, którzy w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia przepracowali minimum 50 dni jako pracownicy sezonowi w sektorze ogrodniczym w jednym lub w kilku przedsiębiorstwach, mają prawo do premii rocznej w wysokości 190 euro. Osoby, które przynależą do związku zawodowego, otrzymują dodatkowo premię związkową w wysokości 23 euro.

Pracownicy, którzy w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia przepracowali minimum 30 dni w sektorze rolniczym u jednego lub u kilku pracodawców, mają prawo do premii rocznej w wysokości 61,97 euro. Osoby przyłączone do związku zawodowego otrzymują dodatkowo premię związkową w wysokości 25 euro.

Premię roczną wypłaca branżowy Fundusz Socjalny, a premię związkową – związki zawodowe.

Premia lojalnościowa

Od 2010 r. pracownicy sezonowi z sektora ogrodniczego, którzy w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia przepracowali minimum 30 dni, mają prawo do premii lojalnościowej, która wynosi 0,50 euro/dzień. Pracownicy sezonowi z sektora rolniczego również mają prawo do premii lojalnościowej w wysokości 0,50 euro/ przepracowany dzień, jeśli w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia wykażą minimum 15 przepracowanych dni w sektorze.

Dni świąteczne

W Belgii przypada 10 płatnych dni świątecznych w roku. Są to dni wolne od pracy, za które pracownik otrzymuje normalne wynagrodzenie. Pracownik ma prawo do wynagrodzenia za wszystkie dni świąteczne występujące podczas okresu zatrudnienia. Po zakończeniu okresu zatrudnienia pracownik sezonowy ma prawo do wypłaty za dni świąteczne:

▪ przypadające w ciągu 14 dni od ostatniego dnia pracy, jeśli przepracował bez przerwy od 15 dni do 1 miesiąca,

▪ przypadające w okresie miesiąca od ostatniego dnia pracy, jeśli pracował bez przerwy dłużej niż miesiąc.

Bezpłatne ubezpieczenie zdrowotne dla pracowników zagranicznych

Na terenie Flandrii pracodawca może bezpłatnie przyłączyć swoich pracowników do Chrześcijańskiej Kasy Chorych (CM). W razie choroby kasa chorych refunduje koszty leczenia oraz środków medycznych na zasadach obowiązujących na terenie Belgii. Pracownicy sezonowi nie mają prawa do zasiłku chorobowego z tytułu niezdolności do pracy (choroba, wypadek poza pracą).

Osoby, które przed podjęciem pracy sezonowej w Belgii podlegały ubezpieczeniu zdrowotnemu w innym kraju europejskim, powinny przedłożyć w kasie chorych w Belgii formularz E104. Wydaje go kasa chorych lub narodowy fundusz zdrowia w kraju ostatniego miejsca zamieszkania.

Wypadek przy pracy

Jest to nagłe zdarzenie w pracy, w wyniku którego nastąpiły obrażenia na ciele. Pracodawca ma obowiązek zapewnić każdemu pracownikowi ubezpieczenie od wypadków przy pracy. Ubezpieczenie obejmuje: koszty leczenia i środków farmakologicznych i medycznych, dochody zastępcze ze względu na utratę dochodów, odszkodowanie w przypadku trwałego uszczerbku na zdrowiu.

Okres zatrudnienia przekraczający dopuszczalną liczbę dni

Jeśli dopuszczalna liczba dni w roku (65, 100 przy cykorii, 30 w rolnictwie) zostanie przekroczona, zatrudnienie w systemie pracy sezonowej automatycznie przechodzi w umowę o pracę na czas nieokreślony i dotyczy całego okresu zatrudnienia (od 1. dnia pracy). Wówczas stawka godzinowa, wysokość składek na ubezpieczenie społeczne oraz prawo do odprawy w przypadku zwolnienia z pracy zostają dopasowane z mocą wsteczną, czyli również od 1. dnia zatrudnienia. Pracownik nabywa pełne prawa do świadczeń socjalnych (urlop płatny, ekwiwalent urlopowy, prawo do zasiłku chorobowego oraz do zasiłku rodzinnego).

Formalności i procedury zwizane z zatrudnieniem pracownika sezonowego

Zatrudnienie w systemie pracy sezonowej nie wymaga pisemnej umowy. Każdy pracownik, jeszcze przed podjęciem pracy sezonowej, musi otrzymać od pracodawcy tzw. kartę zbiorów (plukkaart / la carte de cueillette), kartę rolną (landbouwkaart / la carte agricole) lub tzw.formularz okolicznościowy. Pracodawca występuje o kartę zbiorów lub formularz okolicznościowy do branżowego Funduszu Socjalnego. Kartę zbiorów, kartę rolną lub formularz należy mieć zawsze przy sobie; trzeba je regularnie wypełniać (przepracowane dni i godziny). Niezależnie od tego, u ilu pracodawców się pracuje, wypełnia się wciąż tę samą kartę. Jeśli karta jest całkowicie wypełniona, pracodawca odsyła ją do branżowego Funduszu Socjalnego.

Uwaga: pracownik ma prawo tylko do jednej karty zbiorów lub karty rolnej w roku.

Osoby nie mające miejsca zamieszkania w Belgii muszą zgłosić się do urzędu gminy. Urząd gminy właściwy dokument pobytowy.

Osoby bezrobotne

Osoby bezrobotne pobierające zasiłek dla bezrobotnych również mogą podejmować pracę na krótkie okresy jako pracownicy sezonowi. Przepracowane dni muszą być zaznaczone na karcie kontrolnej. Za te dni nie przysługuje zasiłek dla bezrobotnych. Osoby bezrobotne, które chciałyby podjąć pracę jako pracownicy sezonowi, powinny uprzednio skontaktować się z ACV/CSC.

 Wiecej informacji na temat pracy sezonowej można uzyskać w najblizszym oddziale ACV/CSC.

Adresy i godziny otwarcia lokalnych oddziałow ACV/CSC można zanleźć na stronach: www.acv-online.be, www.csc-en-ligne.be lub http://adressen.acv-online.be,  http://adresses.csc-en-ligne.be,  wystarczy wpisać swój kod pocztowy.

Aldona Kuczyńska-Naskręt