German Polish Ukrainian Societies for Cooperation: przedstawiciele związków zawodowych podsumowali projekt

18 GRUDZIEŃ 2022

OPZZ, AKTUALNOŚCI

12 grudnia odbyła się online-konferencja podsumowująca sześciomiesięczny projekt German Polish Ukrainian Societies for Cooperation. Uczestniczyło w niej blisko stu pięćdziesięciu przedstawicieli związków zawodowych z Europy Środkowo-Wschodniej, którzy omówili najważniejsze problemy pracowników migrujących oraz przedstawiono prognozy na przyszłość w kontekście ich integracji na rynkach pracy w Europie.

Biuro prasowe OPZZ

German Polish Ukrainian Societies for Cooperation: kilka słów o projekcie

Projekt German Polish Ukrainian Societies for Cooperation zrodził się z idei stworzenia platformy dialogu dla pracowników migrujących i związków zawodowych, która promowałaby kulturową integrację migrantów i zapewniała ochronę godnych warunków pracy wśród tej grupy pracowników.​

German Polish Ukrainian Societies for Cooperation wystartował 1 sierpnia 2022 dzięki współpracy partnerów z Polski, Ukrainy i Niemiec: Polskiego Stowarzyszenia Pracowników Migracyjnych, niemieckiego związku zawodowego pracowników budownictwa i rolnictwa IG BAU, ukraińskiego związku zawodowego pracowników budownictwa Probud oraz Europejskiego Stowarzyszenia Pracowników Migracyjnych. Projekt dofinansowano z niemieckiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych ze środków Partnerstwa Wschodniego.

Przez ostatnie sześć miesięcy koordynatorzy projektu przygotowywali materiały informacyjne w postaci postów, podcastów czy newsletterów. Projekt miał dać początek ponadnarodowej dyskusji o podstawowych i ważnych dla pracowników wartościach – również z uwzględnieniem perspektywy związków zawodowych.

Swoimi przemyśleniami, wnioskami i doświadczeniami z realizacji projektu podczas konferencji podsumowującej podzielili się przedstawiciele związków zawodowych z Europy Środkowo-Wschodniej. W spotkaniu wzięli udział goście z różnych stron Europy, nie tylko z Polski, Niemiec czy Ukrainy, ale także z Litwy, Słowacji, Mołdawii, Bułgarii, Rumuni i Gruzji.

Jak wojna zmieniła ukraiński rynek pracy?

Wybuch wojny w Ukrainie zmusił miliony Ukraińców do opuszczenia swojego kraju.​​ Podczas konferencji o współpracy i solidarności związków zawodowych w tym trudnym czasie mówił Wasyl Andrejew, przewodniczący Ukraińskiego Związku Zawodowego Budownictwa Profbud. Doświadczeniami i problemami w pracy związków zawodowych w czasie wojny podzielił się także Oleg Borysov – zastępca przewodniczącego Ukraińskiego Związku Zawodowego Budownictwa Profbud. Od pierwszych dni inwazji Rosji na Ukrainę Profbud udziela pomocy humanitarnej - jak do tej pory pomógł już ponad milionowi osób dotkniętych wojną. Oleg Borysov podkreślił również, że problemy, z którymi zmagają się ukraińscy uchodźcy, wciąż są wyzwaniem, któremu trzeba stawić czoła. Niezwykle istotną kwestią jest ułatwienie im oswojenie się z nową sytuacją oraz rozpoczęcie aktywnego życia społecznego i zawodowego.

Dane ONZ mówią, że w całej Europie zarejestrowano już prawie 5 mln uchodźców z Ukrainy, jednak w rzeczywistości może być ich nawet 8 mln. Najwięcej z nich przebywa w Polsce, Niemczech i Czechach.

Oleg Borysov zaznaczył, że ukraiński rynek pracy boryka się z ogromnymi problemami, takimi jak zadłużenie spółek, a w rezultacie wstrzymanie wypłacania wynagrodzeń. Dużym wyzwaniem są również ograniczenia prawa pracy i praw związkowych - wstrzymanie niektórych postanowień układów zbiorowych pracy i brak możliwości ich realizacji. Co więcej, w związku z wybuchem wojny na Ukrainie znacznie wzrosło ryzyko wypadków, także tych śmiertelnych, przy pracy na terenach objętych działaniami wojennymi. Zauważył też, że ukraiński rynek pracy będzie długo odrabiał straty wywołane inwazją Rosji.

Jak wojna w Ukrainie zmieniła rynek pracy w Polsce?

​O doświadczeniach związanych z napływem ukraińskich uchodźców na polski rynek pracy po wybuchu wojny w Ukrainie mówili Sebastian Koćwin, wiceprzewodniczący OPZZ i Jakub Kus z ZZ Budowlani. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych jeszcze na długo przed wybuchem wojny angażowało się w pomoc pracownikom migrującym z Ukrainy. Od 2016 roku działa Związek Zawodowy Pracowników Ukraińskich w Polsce. Sebastian Koćwin poinformował też, że pracę na terenie Polski znalazło już 700 tys. obywateli Ukrainy.

Duże obawy tuż po wybuchu wojny budziła kwestia legalności zatrudnienia, dlatego OPZZ nawoływało o uproszczenie zasad legalizacji tego procesu. Sporym problemem jest również zatrudnianie uchodźców z Ukrainy na czarno lub na podstawie niestabilnych umów, które nie gwarantują pracownikom, chociażby płatnego urlopu czy normowanego czasu pracy. W efekcie takie osoby często pracują dłużej niż 8 godzin dziennie. Wyzwaniem dla rynku pracy w Polsce po wybuchu wojny wciąż pozostaje kwestia integracji społecznej i zawodowej obywateli Ukrainy. Ukraińcy bardzo często posługują się tylko swoim ojczystym językiem i nie znają polskiego prawa pracy. Chcąc zapobiegać nieuczciwym praktykom i wykorzystywaniu pracowników z Ukrainy, OPZZ stworzyło system certyfikowania agencji prac tymczasowych.

O sytuacji pracowników migrujących mówił również Jakub Kus z ZZ Budowlani, zwracając uwagę na problem legalności zatrudnienia Ukraińców w Polsce. Podkreślił również, że aż 38% z nich to ludzie w wieku 18-26 lat, a co więcej - duża część z nich pracuje w sektorze budowlanym. Okazuje się, że zwykle spędzają oni w pracy znacznie więcej 40 h tygodniowo.​ Szacuje się, że średnio jest to nawet 57 godzin. To ogromny problem, który należy jak najszybciej rozwiązać.

Jak pomóc pracownikom migrującym z Ukrainy?

Pracownicy migrujący z Ukrainy zmagają się z wieloma problemami, jednak wiele z nich dopiero przed nimi. Niektóre pojawią się lub nasilą dopiero po zakończeniu wojny. Jonathan Cornah z European Federation of Building and Woodworkers (EFBWW) zauważył, że zadaniem związkowców – już po zakończeniu walk zbrojnych w Ukrainie – będzie wspieranie obywateli Ukrainy w procesie odbudowy kraju. Istotną rolę odegrają wówczas przede wszystkim pracownicy sektora budowlanego. Podkreślił też, że nie można pozwolić na to, by prawa pracownicze Ukraińców zeszły na dalszy plan. Związki zawodowe powinny więc już teraz dbać o ich bezpieczeństwo i zapewnić im dobrą przyszłość - przeciwdziałać wykorzystywaniu przez nieuczciwych pracodawców i zadbać o ich interesy na rynku pracy w Europie.

Wojna nie może odbijać się negatywnie na prawach pracowniczych. Właśnie dlatego tak ważna jest ponadnarodowa współpraca oraz solidarność z pracownikami migrującymi.

Krzysztof Getka z Fundacji im. Friedricha Eberta w Warszawie opowiedział, skąd wziął się pomysł stworzenia platformy dialogu dla partnerów z regionu Europy Środkowo-Wschodniej, która umożliwiła wymianę doświadczeń, a także poszerzyła zakres udzielanej pracownikom migrującym pomocy​.

Wymiana doświadczeń na arenie międzynarodowej ma kluczowe znaczenie nie tylko dla pracowników migrujących, ale także dla całej wspólnoty europejskiej. Christian Beck z IG BAU zauważył, że w dłuższej perspektywie taka współpraca może zacieśnić więzi na rynku pracy w Europie, a co za tym idzie - ułatwić aktywne uczestnictwo w życiu zawodowym i społecznym wszystkim pracownikom.

Co dał projekt German Polish Ukrainian Societies for Cooperation?

Polscy, ukraińscy i niemieccy partnerzy na samym początku współpracy postawili jasny cel: rozwijanie współpracy na rzecz integracji migrantów oraz zagwarantowania im godnych warunków pracy poprzez ponadnarodowy dialog. Trudna sytuacja pracowników migrujących i ich rodzin - zwłaszcza tych, pochodzących z krajów partnerskich na Wschodzie - wymaga odpowiednich działań, które poprawią ich warunki pracy i życia.

W ramach sześciomiesięcznego projektu German Polish Ukrainian Societies for Cooperation organizowano spotkania i międzynarodowe warsztaty, podczas których dzielono się doświadczeniami i dobrymi praktykami, które mają wspierać pracowników migrujących na europejskim rynku pracy. Kilka miesięcy intensywnych działań stworzyły sieć – międzynarodową platformę dialogu wśród uchodźców i pracowników migrujących, która w dłuższej perspektywie wzmocni ich pozycję na rynku pracy oraz pozwoli na aktywne uczestnictwo w życiu zawodowym i społecznym.

Więcej o projekcie: www.dialog-ua-pl-de.org

Edytowano: 20-12-2022 o 16:19